فهرست منابع و مؤاخذ ۱۷۶
مقدمه
از موضوعات جالب‌توجه در عرصه‌ی مسائل اجتماعی و سیاسی اسلام موضوع «فتنه و فتنه‌گری» در قرآن و روایات است، این دو منبع روشن گر، در موارد متعددی، توجه مسلمانان را به مقوله فتنه و نقشه‌های فتنه گران، معطوف و مؤمنان راستین را به هوشیاری در برابر کسانی که با راه انداختن «گردباد فتنه»، فضای فرهنگی و سیاسی جامعه را غبارآلود کرده و بدین‌وسیله حق را باطل و باطل را حق جلوه می‌دهند، فراخوانده است.
تاریخ سیاسی-اجتماعی صدر اسلام مملو از عبرت‌ها و قواعد تعمیم‌پذیری برای مسلمین است؛ چه آنگاه‌که با حکومتی جائر و طاغوت سروکار دارند و چه وقتی‌که خود به تأسیس حکومت الهی دست می‌زنند یا با جنگ و تجاوز دشمنان خارجی مواجه می‌شوند یا گرفتار تفرقه و درگیری‌های داخلی‌اند. خوشبختانه تاریخ طولانی حضور معصومین علیه‌السلام در میان مسلمانان (۲۶۳ سال)، صحنه‌های مختلفی از موضع‌گیری‌ها و هدایت‌های آنان را در خود ثبت کرده که می‌تواند مخصوصاً برای شیعیان الگویی جامع برای طی طریق باشد. در این میان، دوره ده‌ساله حکومت پیامبر (صلی الله علیه وآله) و پنج‌ساله امام علی اهمیتی مضاعف می‌یابد.
این هوشیاری و بصیرت زمانی حاصل می‌شود که افراد جامعه، نسبت به مقوله‌ی فتنه، ترفندها و نشانه‌های فتنه گران ونیز شیوه‌های مقابله با آنان، آگاهی کافی داشته و از رهنمودهای آخرین کتاب آسمانی و همچنین هدایت‌های امام معصوم (ع)، مخصوصاً امام علی که بخش زیادی از زندگانی سیاسی خود در ستیز با فتنه گران، سپری کرده، بهره‌مند گردند.
چنانچه در حدیث است «اِذا التَبَست عَلیکُمُ الفِتنُ فَعَلَیکُم بِالقُرآن»[۱]؛ هنگامی‌که فتنه‌ها بر شما روی آورد و امربر شما مشتبه شد، به قرآن مراجعه کنید؛ یعنی درواقع از قرآن در حوادث و طوفان فتنه‌ها، هدایت و راهنمایی بخواهید و می‌دانید زمانی این راهنمایی تحقق می‌یابد که ما آیات مربوط به فتنه و فتنه گران را بررسی و از پیام‌های روشن گرایانه ی آن درس بگیریم.
امید است تحقیق حاضر که در پاسخ به این نیاز اجتماعی سیاسی و با استفاده از قرآن و روایات، تدوین‌شده، چراغ راهمان در شب‌های تاریک فتنه‌ها و کشتی نجاتمان در امواج شکننده‌ی توطئه‌های دشمنان داخلی و خارجی باشد.
(انشاءالله)
کلیات
- تبیین موضوع:
در این پایان‌نامه سعی بر این می‌شود با توجه به بروز فتنه در دوران مختلف و تکرار آن‌ها در دوران حاضر و همچنین لزوم مقابله با آن‌ها به بررسی فتنه‌های صدر اسلام از منظر آیات و روایات پرداخته می‌شود تا با بهره‌گیری از آن و روش پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی بتوانیم در مقابله با فتنه‌های زمان آشنا شده و با آن‌ها مقابله نماییم. منظور از فتنه در این تحقیق فتنه‌های اجتماعی است؛ که بسیاری از افراد جامعه مستقیماً با آن درگیر می‌شوند یا با آثار آن مواجه می‌گردند. لذا در این تحقیق به فتنه‌های فردی پرداخته نمی‌شود. منظور از صدر اسلام زمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی (علیه الاسلام) است. در این پایان‌نامه با توجه به تعدد روایات موجود در این موضوع تنها به روایات پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی (علیه الاسلام) بویژه از نهج البلاغه استناد شده است.
- ضرورت تحقیق:
ضرورت شناخت فتنه‌های اجتماعی و چگونگی مقابله با آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست و در این میان شناخت فتنه‌های صدر اسلام با توجه به نو پا بودن حکومت اسلامی و فتنه‌ها و دشمنی دشمنان اسلام وهم خوانی آن دوران بازمان حال، ضرورت دارد که فتنه‌های صدر اسلام شناسایی گردد و عوامل ایجاد وراهای مقابله با آن‌ها مشخص شود که با بروز فتنه‌های جدید بتوانیم با شناسایی فتنه‌ها به مقابله با آن‌ها بپردازیم.
- پیشینه تحقیق
در این موضوع تحقیقات فراوانی صورت گرفته است که هرکدام موضوع را از دید خاصی بررسی نموده‌اند اما در این پژوهش بیشتر سعی شده به مصادیق و مستندات قرآنی و روایی که تطابق با فتنه‌های معاصر دارد پرداخته شود.
بیشتر مطالبی که در مورد این موضوع وجود دارد در کتبی هستند که این کتب مستقلاً به این موضوع نپرداخته‌اند مانند کتب تفسیری که از آن جمله به تفسیر المیزان علامه طباطبایی، نمونه آیت‌الله مکارم شیرازی، مجمع‌البیان فضل بن حسن طبرسی، من وحی قرآن سید محمدحسین فضل‌الله و غیره اشاره کرد. از کتب دیگری که مستقلاً به این بحث نپرداخته‌اند می‌توان به نهج‌البلاغه و شروح آن ازجمله به شرح ابن ابی الحدید اشاره کرد.البته بعضی از کتب هم هستند که به این موضوع پرداخته اند که از آنجمله می توان به کتاب طوفان فتنهخ وکشتی بصیرت آیت الله مصباح یزدی والملاحم والفتنه سیدابن طاوس اشاره نمود.
نوآوری پژوهش در این است که راه‌های مقابله با فتنه گران را در قرآن و روایات بررسی نموده و با نگرشی جامع‌تر به موضوع، شیوه‌ای جدید و مؤثر تنظیم و ارائه نمود.
- اهداف تحقیق:
هدف اصلی از این تحقیق شناسایی فتنه‌های دشمنان اسلام و مکر و حیله آن‌ها و راه‌های مقابله با آن‌ها با بهر گیری از راه و روش و رهنمودهای پیامبر (صلی الله علیه وآله) و ائمه اطهار (ع) است.
- سؤال اصلی:
فتنه‌های صدر اسلام، از منظر آیات و روایات چگونه ارزیابی می‌شود؟
- سؤالات فرعی:
- فتنه د
برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید. ر ازمنظر لغت آیات و روایات به چه معنا می باشد ؟
- برخی از مصادیق فتنه‌های صدر اسلام در قرآن و روایات چیست؟
- عوامل ایجاد فتنه ها چه می‌باشد؟
