بررسی مؤلفه‏های تکنولوژی در بهبود مزیت رقابتی صنعت پتروشیمی کرمانشاه- قسمت ۹

۱۰- ابزاری است برای تبدیل منابع طبیعی به کالاهای قابل استفاده و مفید؛
۱۱- وسیله‏ای است برای تغییر و کنترل شرایط محیطی؛
۱۲- عاملی است برای ایجاد تغییرات اجتماعی؛
۱۳- منبعی است برای افزایش ثروت؛
۱۴- نیرویی است برای اثرگذاری آگاهانه بر فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ضیایی، ۱۳۸۵)
۲-۱-۴ تفاوت علم و تکنولوژی ف/ف
علم و تکنولوژی دو عنصر تأثیرگذار بر یکدیگر می‏باشند، به گونه‏ای که می‏توان تفاوت بین علم و تکنولوژی را به صورت زیر خلاصه نمود:
-اگرچه هدف نهایی هر دو دستیابی به توسعه بهینه انواع منابع است، ولی تلاش‏های علمی معمولاً برای ایجاد اطلاعات پایه و بالقوه مفید انجام می‏گیرد که می‏تواند به عنوان ابزار جهت استمرار توسعه تکنولوژی مورد استفاده قرار بگیرد. در حالی که دانش علمی به طور کلی مرز نمی‏شناسد، ولی تکنولوژی کالای قابل مبادله است که عنصر مالکیت و قیمت در آن کلاً تعیین‏کننده است.
-آفرینش یک دانش تازه برای خلق تکنولوژی جدید لازم است، اگر چه کافی نیست.
– در حالی که فعالیت‏های علمی معمولاً بر اساس ارزش ذاتی آنها ارزیابی می‏نمایند، تکنولوژی با توجه به کمک‏های آن به اهداف مورد نظر اقتصادی و اجتماعی یک کشور ارزیابی می‏شود.
نتیجه آن که امروزه علم و تکنولوژی به نحو غیر قابل تفکیکی با یکدیگر در آمیخته و نقش هدایت‏کننده‏ای را در توسعه فراگردهای جدید اقتصادی عهده‏دار گردیده‏اند (حاج فتحعلی‏ها، ۱۳۸۳)
۲-۱-۵ تعاریف توصیفی از اصطلاحات تکنولوژی
-پیچیدگی تکنولوژی^[۸]
استفاده مؤثر از اجزاء چهارگانه تکنولوژی در یک کارخانه یا صنعت به ایجاد شرایط خاص حداقلی نیازمند است (رحمانیان، ۱۳۷۹).
-کمک فنی تکنولوژی
کمک مشترک چهار جزء تکنولوژی به ویژگی‏های فرآیند تبدیل را کمک فنی آنها به عملیات تبدیلی (تولید) می‏نامند (رحمانیان، ۱۳۷۹).
-حداقل پیچیدگی تکنولوژی
در رابطه با تولید هر نوع کالا حداقلی از درجه پیچیدگی در مورد هر یک از اجزاء تکنولوژی را میتوان یافت که تولید کالا در سطح تکنولوژی امکان‏پذیر است (دیرمینا، ۱۳۸۲).
-حداکثر پیچیدگی تکنولوژی
جهت تولید هر نوع کالا حداکثر پیچیدگی و یا وضعیت ایده‏آل جهانی در رابطه با هر یک از اجزاء تکنولوژی قابل شناسایی است که به آن حداکثر پیچیدگی تکنولوژی می‏گویند (رحمانیان، ۱۳۷۹).
-استراتژی تکنولوژی
استراتژی تکنولوژی در سطح بنگاه را می‏توان طراحی تصویری جامع از آینده که جهت ایجاد و توسعه واحدهای لازم برای تشویق، خلق، انتقال و توسعه تکنولوژی و تولید دانش برای تکنولوژی در جهت حل تأمین و تحقق اهداف تعریف نمود. استراتژی توسعه تکنولوژی موجب می‏شود که برنامه‏ریزی تکنولوژی مناسب با اهداف بنگاه شکل بگیرد.
– تکنولوژی مناسب
تکنولوژی مناسب عبارت است از یک مفهوم از اندیشه‏ها با چهارچوبی که در قالب آن برای توسعه جامعه اندیشه و عمل شود (محنک، ۱۳۷۳).
-تکنولوژی بومی
پس از جذب یک تکنولوژی در صورتی که شرایط مساعد تبلور آن ایجاد شده باشد، تکنولوژی به سطوح بالاتر از آنچه که جلب تکنولوژی می‏نامیم، انتقال خواهد یافت. در این سطوح گیرنده تکنولوژی با کسب آمادگی‏های لازم و ایجاد توانایی‏های طراحی قادر به انطباق تکنولوژی وارداتی با شرایط بومی و تغییر و تطابق فرآیندهای تولید و محصول اطلاعات دانش فنی و مدیریت سازماندهی یا شرایط جدید خواهد شد (آذری، ۱۳۷۹).
-رانش تکنولوژی^[۹]
یک نوآوری نتیجه تلافی یک فکر جدید تکنیکی با یک فرصت در بازار است. کنش از اینجا آغاز می‏شود که بازار تا چه اندازه به آن نوآوری تمایل دارد (براون، ۱۳۷۹).
-تکنولوژی تولید مدرن
به مجموعه‏ای پیچیده از کنترل‏های کامپیوتری، ماشین‏های اتوماتیک، شبکه‏ای از تأمین‏کنندگان، نیروی انسانی چند مهارتی، کنترل کیفیت و سازمان‏های خوب طراحی شده اطلاق می‏شود (دیرمینا، ۱۳۸۲).
-تکنولوژی‏های زیرساختی و یاری‏دهنده
این نوع تکنولوژی برای شرکت تولیدی مهم هستند و منظور از این تکنولوژی‏ها چیزهایی از قبیل تهویه مطبوع، حمل و نقل داخلی، ارتباطات داخلی و خارجی، تکنولوژی تأمین‏کنندگان انرژی آب و فاضلاب و مانند آنها است (براون، ۱۳۷۹).
-تکنولوژی گروهی^[۱۰]
تکنولوژی گروهی به عمل تولیدی دسته‏بندی قطعات مشابه در هر خانواده از قطعات اشاره دارد. این مطلب بر سازماندهی کارخانه‏ها در واحدهای تکی (سلولی) ماشین‏آلات دلالت دارد (سترج، ۱۳۷۸).
-تکنولوژی اطلاعات^[۱۱]
عبارت است از شبکه‏های پیچیده‏ای از یارانه‏ها، سیستم‏های ارتباطات از راه دور و دستگاه‏های کنترل که به افراد و سازمان‏ها در گردآوری، انتقال، پردازش و بازیابی داده‏ها و اطلاعات کمک می‏کند (دیرمینا، ۱۳۸۲).
-تکنولوژی اطلاعاتی پیشرفته
نه فقط در فراهم نمودن خدمات مشارکت دارند، بلکه در استفاده مؤثر از تکنولوژی پیشرفته تولید دارای نقش اساسی می‏باشند (عسگری، ۱۳۸۳).
-نگهبان تکنولوژی