کالیگرافی چیست؟ (+انواع+سبک+کاربردها) گرافیستار
کالیگرافی یا خوشنویسی، نوعی هنر بصری است که با نوشتار در ارتباط است. حروف و کلمات در کالیگرافی به کمک ابزارهای سر پهن یا قلممو بهشکلی هنرمندانه روی کاغذ میآیند. به بیان دیگر، کالیگرافی هنر نوشتن حروف و کلمات، به شیوهای ابرازگر، هماهنگ و ماهرانه است. کالیگرافی مدرن طیف وسیعی از شکلهای نوشتاری را در بر میگیرد. این طیف از خطنوشتههای کاربردی تا طراحیهای هنری را که بعضا کلمات در آنها خوانا نیستند را در برمیگیرد. دوره آموزش کالیگرافی حرفه ای کلاسیک از تایپوگرافی و دستخط غیر کلاسیک متفاوت است اما میتواند هردوی اینها را شامل شود.
سبکهای کالیگرافی
کالیگرافی دارای انواع گوناگونی است. هر یک از سبکهای نوشتاری مورد استفاده در کالیگرافی، به نقطهی خاصی از دنیا تعلق دارند. در ادامه چند مورد از مشهورترین سبکهای کالیگرافی را برایتان معرفی خواهیم کرد: در بین بهترین سایت های آموزش برنامه های گرافیک و تدوین می توان به فرادرس، سریع آسان، گرافیستار، فرانش، موشن کده و دانشجویار اشاره کرد.
– خوشنویسی غربی: در خوشنویسی یا کالیگرافی به سبک غربی، معمولا از قلم شیب برای نوشتن کلمات استفاده میشود. سری قلم شیب بسته به نوع خط انتخابی متفاوت است. خط کارولینگین (Carolingian)، خط انگلیسی، خط ایتالیک (Italic) و خط رومی (Roman) از انواع خطوط مورداستفاده در این سبک از خوشنویسی هستند.
– خوشنویسی اسلامی (عربی): خوشنویسی اسلامی که با نام خوشنویسی عربی نیز شناخته میشود، متفاوتترین نوع کالیگرافی است. این سبک از کالیگرافی که با هنر اسلامی منطبق است، نوعی حالت معنوی در کلمات ایجاد میکنند. مسلمانان از این کالیگرافی برای نوشتن قرآن کمک گرفتهاند. از معروفترین خطوط این سبک میتوان به خط کوفی و خط نسخ اشاره کرد.
تاریخچه کالیگرافی
واژهی کالیگرافی (Calligraphy) به معنای هنر زیبانویسی است. این واژه ریشهی یونانی دارد و از دو بخش کالوس (kallos) به معنای زیبا و گرافاین (graphein) به معنای نوشتن تشکیل شده است. واژهی کالیگرافی به دانش درستنویسیِ شکل کلمات نیز گفته میشود.
قدمت کالیگرافی به بیش از ۳ هزار سال میرسد و بسیاری از کارشناسان معتقدند که اولین کالیگرافی جهان متعلق به چینیها بوده و بسیاری دیگر معتقدند که رومیها مخترع این سبک نوشتاری هستند. با وجود این اختلاف نظرها اما همگی در یک مورد اتفاق نظر دارند، و آن هم این است که کالیگرافی در اواسط قرن پانزدهم و پس از وارد شدن صنعت چاپ به اروپا مورد استفاده قرار میگرفته است
انواع کالیگرافی
- کالیگرافی مدرن:
این نوع کالیگرافی نسبت به دیگر انواع آن، مجموعه بزرگتری از نوشتار را در برمیگیرد. از خط نوشته گرفته تا انواع هنرهای طراحی که کلمات در آنها ناخوانا میباشد را شامل میشوند.
- کالیگرافی کلاسیک :
این نوع کالیگرافی از تایپوگرافی و دست خط غیر کلاسیک متفاوت است اما میتواند هردوی آنها را در بر بگیرد.
کاربرد کالیگرافی
کسانی که به هنر کالیگرافی علاقه دارند، در زمینههای مختلف میتوانند آن را به کار ببرند. یک کالیگرافیست، طرحهای متنوعی از خوشنویسی گرفته تا نقاشی خط و سایهزنی را ایجاد میکند. طراحی فونت مسئلهای قابل تشخیص در این هنر است. اما این دو یکی نیستند. یک طراح خوشنویسی میتواند از فونتهای موجود برای ایجاد اثر خود استفاده کند یا طراحی فونت را نیز خودش انجام دهد. بله! ما در مورد یک کار هنری کاملا متفاوت و مجزا صحبت میکنیم که در زمینههای زیر کاربرد دارد:
- تکستهای نمایشی: هر نوشتهای که به منظورهای مختلف به نمایش عموم و یا عده خاصی از مردم در میآید، میتواند یک اثر کالیگرافی باشد. از جمله قالبهای دعوت، لوحهای تقدیر، تابلوهای لوکس، تیتراژ فیلمها و …
- طراحی لوگو: یکی از راههای متمایز کردن کسب و کار خود با رقبا، زیبا کردن نشان تجاری با خوشنویسی است. این هنر را در بخشهای مختلف تبلیغات برند میتوان به کار برد. از آنجایی که اصول زیباییشناسی در نوشتار کلمات به کار میرود، ناخودآگاه، نگاه مخاطبان و مشتریها را به خود جذب خواهد کرد.
- طراحی و ساخت هدیه و کارت: برای مناسبتهای مختلف، کارت پستال و کارت هدیه به کار میرود. اگر شما کالیگرافیست هستید، میتوانید یک کالکشن از نمونه کارهای خود تهیه کنید و سازمانها و شرکتهای کوچک و بزرگ را به خود جذب کنید.
- کسب درآمد: و در نهایت نیز از هنری که دارید، میتوانید در زمینههای مختلف کسب درآمد کنید. تعرفه کارهای گرافیکی و هنری انجمن صنفی را نگاه کنید. شما بهعنوان یک طراح و هنرمند میتوانید درآمد خوبی از توانایی و خلاقیت خود داشته باشید. آموزش خطاطی نیز به روش دیگری برای شما درآمد به دنبال خواهد داشت.
تفاوت های کالیگرافی و تاپیوگرافی
کالیگرافی نوعی ترکیب خطوط و خوشنویسی است. و طراح و هنرمند سعی میکند اشکال زیبا را ایجاد کند. درصورتی که تاپیوگرافی چیدمان حروف است و برای زیبا تر کردن متن میتواند از کالیگرافی (سایه زدن) استفاده کردکه دارای اصولی است که بر زیبایی می افزاید. ساختار اصلی تاپیو گرافی حروف و متون هستند و از فونت های آماده و با تغییرات کلی یا جزئی برای زیبایی بیشتر استفاده میشود که در همه ی زبانها از جمله فارسی و انگلیسی میتواند وجود داشته باشد.
در اصل کالیگرافی نوعی نقاشی است که در آن خطوط با یکدیگر برخورد دارند و در واقع نوعی کمپوزسیون خط است.در ایران تقریبا ۹۹% کالیگرافی را به عنوان سایه زدن متنها بصورت حرفه ای که باعث سه بعدی دیدن آن میشود می شناسند.
خوشنویسی کالیگرافی
کالیگرافی (Calligraphy) یا خوشنویسی، به زبان ساده، نوعی نقاشی خط است. هنر ترسیم و نمایش واژگان به شیوهای زیبا و دلنواز که به جلب توجه مخاطب و برانگیختن احساسات زیبایی شناسانه، منتهی شود. در کالیگرافی، خطوط به شیوهای متفاوت ترسیم می شوند و نحوه قرارگیری کلمات، حروف و اجزای آن ها دستخوش تغییر می گردد. هنرمند می تواند با کاربرد ماهرانه و خلاقانه انواع رنگ ها و حتی تلفیق این هنر با نقاشی، اثر خود را به نحوی زیباتر به نمایش بگذارد.
تکنیک ها و روشهای Calligraphy، متعدد و فراوان اند. به نحوی که هنرمندان می توانند با توسل به نیروی خلاقیت خود، همواره شیوه ای منحصر به فرد و متمایز در خلق آثار بدیع به کار گیرند و مخاطب خود را شگفت زده نمایند. کالیگرافی از از کهن ترین شاخه های هنری است که در تمامی نقاط جهان، کم و بیش رونق داشته است.
کالیگرافی مدرن
هنر خوشنویسی مدرن یا همان کالیگرافی در دو بخش مدرن و سنتی تعریف می گردد. بخش مدرن نقطه مقابل کالیکرافی سنتی می باشد.کالیگرافی سنتی دارای پیشینه چند صد ساله می باشد که برای اجرای آن بیشتر از قلم و مرکب استفاده می شده است و دارای اصول و قوانین خاص خود می باشد، اما کالیگرافی مدرن مقید به اصول سنتی نمی باشد یعنی اگر شما طرفدار کالیکرافی مدرن هستید می توانید در خوشنویسی اصول سنتی را نادیده بگیرید ، مثلا نیاز به اجرای حرکات پیچیده و فراز و فرودهای تند و دقیق در نوشتن حروف نمی باشد. همچنین برای اجرای نقاشی خط مدرن نیاز به استعداد خاصی نیست و تنها کافیست یک خودکار در دست بگیرید و سبک خود را برروی کاغذ پیاده کنید. در صورتی که در گذشته عنوان می شده است که همه توانایی یادگیری کالیگرافی را ندارند و باید استعداد خاصی وجود داشته باشد.