حتماً شمام موافقید که عالی می شد اگه دست دروغگوهای نابکار با دراز شدن دماغ شون رو می شد! هرچند داستان پینوکیو حقیقت نداره، اما اونقدرا هم دست مون در این مورد خالی نیس.
طبق آمارها، ما می تونیم حدود ۹۰ درصد از اطلاعات لازم واسه تشخیص دروغگویی بقیه رو از روی زبون بدن اونا به دست بیاریم. چیزی که واسه این کار باید به اون توجه کنیم، حالت بدن و تن صدای آدما هستش که درونیات اونا رو نشون میده. در ادامه به چند ترفند ساده می پردازیم که روانشناسان از اونا واسه تشخیص دروغ استفاده می کنن.
۱- لب هاشون رو زبون میزنن و گاز می گیرن
وقتی کسی مجبور می شه دروغ بگه به خاطر خشکی زیاد دهن، صحبت کردن براش سخت می شه.
اما به چه دلیل این اتفاق میفته؟ وقتی دچار اضطراب میشیم، دستگاه عصبی خودگردان بدن تولید بزاق رو کم می کنه.
اگه به اینجور شخصی یه لیوان آب تعارف کنین، شایدً به سرعت اونو می خوره.
۲- شونِه هاشون رو عقب و چانه خود رو بالا نگه می دارن
اگه کسی بین صحبت با شما، شونِه هاش رو عقب نگه داره، شایدً نشون دهنده اینه که حرف هاش به خودش احساس ناامنی میدن.
بالا نگه داشتن چانه هم همین گونه س. در این حالت شخص تلاش داره کاری کنه که حرف هاش قوی تر از اون چیزی که واقعاً هست به نظر برسه.
۳- خیره نگاه می کنن
به ادعای روانشناسان، افراد دروغگو نمی تونن رابطه چشمی خود با بقیه رو به مدت طولانی حفظ کنن. با این حال، اگه کسی در حال دروغ گفتن باشه و بخواد کاری کنه که حرف هاش رو باور کنین، تلاش می کنه مستقیم به درون چشماتون نگاه کنه تا قابل اعتماد به نظر برسه.
مهم ترین نشونه ای که باید به دنبال اون باشین، فشار شدیدیه که در این حالت به ماهیچه های چشم وارد می شه، چون شخص با خود در جنگه تا میل به دزدیدن نگاش از شما رو سرکوب کنه.
بخاطر این واقعا به شما خیره می شن.
۴- حرکات خود رو محدود می کنن
بیشتر افراد فکر می کنن وجود حرکات غیر قابل کنترل در رفتار یه شخص ممکنه نشون دهنده دروغگویی اون باشه. اما عکس این مطلب هم درسته. چون افراد دروغگو هم این نکته رو می دونن، به خاطر همین احتمالآً تلاش می کنن آگاهانه حرکات خود رو محدود کنن و تا جایی که ممکنه بی حرکت بمونن.
۵- انگشت اشاره شون رو به سمت شما می گیرن
با انگشت اشاره کردن رو یکی از خشن ترین حرکات بدنی می دونن. اگه کسی به سؤال شما با این حرکت عکس العمل نشون بده، ممکنه هدفش خودنمایی به عصبانیت باشه. فرد دروغگو تصور می کنه که شما این حرکت رو نشونه خشم و دفاع اون از خود تلقی می کنین. واقعا افراد دروغگو از این روش استفاده می کنن تا متقاعدتان کنن که اشتباه می کنین.
۶- سرشون رو کج می کنن
چارلز داروین، نظریه پرداز مشهور، فهمید که آدما (درست مثل حیوانات) وقتی چیزی براشون خیلی باحال باشه، سر خود رو کج می کنن. افراد دروغگو هم ممکنه سرشون رو کج کنن و این کار رو وقتی انجام میدن که تلاش دارن بیشتر زمان بخرن تا جوابی سر هم کنن. اونا از این حرکت استفاده می کنن تا خودنمایی کنن که چیزی براشون جالبه، به این امید که کسی که سؤال ناخوشایندی از اونا پرسیده، متوجه حرکات اونا شه و به اونا (و هر چیزی رو که در موردش دروغ می گن) کمتر سخت بگیره.
۷- یقه لباس شون رو بالا میکشن و به گردن خود دست میکشن
گردن یکی از حساس ترین قسمتای بدنه. وقتی احساس خطر کنیم، ممکنه یقه خود رو بالا بکشیم (مخصوصا اگه زیادتر از اندازه تنگ باشه) تا کمی هوا به ما برسه. این حرکت نشون میده که شخص در واقع معذبه و می خواد که از این شرایط خلاص شه.
یکی دیگه از حرکات عادی، دست کشیدن به گردنه که ممکنه اینطور به نظر بیاد که شخص در واقع در حال فکر کردن به سؤال شما هستش.
اما در زبون بدن، این حرکت یعنی: «مطمئن نیستم که با تو موافق باشم.»
۸- قسمتای حساس بدن شون رو می پوشونن
قفسه سینه، شکم و کشاله ران، نقاطی هستن که آدما وقتی احساس نگرانی می کنن، تلاش می کنن اونا رو بپوشونن. اما دلیل چیه؟ وقتی دچار اضطراب و نگرانی میشیم، دستگاه عصبی خودگردان به ماهیچه های شکمی سیگنالی می فرستد که می تونه حتی باعث گرفتگیای دردناک شه.
۹- به چیزی تکیه می کنن
وقتی کسی دروغ میگه، شدیدا احساس آسیب پذیری می کنه و به دنبال اینه که بیشتر احساس ثبات کنه.
افراد دروغگو ممکنه به دیوار، میز، صندلی و هر چیز دیگری که به اونا احساس امنیت دهد، تکیه کنن.
این رفتار بسیار طبیعیه. حتی در دوران کودکی هم ما یاد می گیریم که واسه دوری از موقعیتای خطرناک باید خود رو در جایی مخفی کنیم.
۱۰- شروع به درست کردن ظاهرشون می کنن
این رفتار معمولاً در زنان دیده می شه، وقتی که جواب دادن به یه سؤال ناراحت شون می کنه.
در این حالت، اونا با موهای خود بازی می کنن یا آرایش دور چشم هاشون رو «درست می کنن». این کار به اونا احساس امنیت میده و هنگام گفتن دروغ مصلحتی ای که قصد گفتنش رو دارن، با اعتماد به نفس بیشتری ظاهر می شن.
۱۱- تا حدودی از شما روی برمی گردونن
هنگام صحبت با بقیه، می تونیم به صورت اونا نگاه نکنیم، اما بدن مون بازم به سمت اونا بمونه. این حرکت تمایل ما به شرکت در صحبت رو نشون میده. اما اگه کسی از شما روی برگرداند و به سمت دیگری بچرخد (حتی کمی)، شایدً به این معنیه که تلاش داره خود رو از چیزی که اونو ناراحت می کنه مخفی کنه.
دروغگویی کسی که با اون تلفنی صحبت می کنیم و نمی تونیم اونو ببینیم رو چیجوری باید تشخیص بدیم؟
افراد دروغگو معمولاً کلمات خود رو به طور کامل ادا نمی کنن و اونا رو تموم نشده می ذارن و تلاش می کنن خودنمایی کنن که صداشون گرفته، چون معمولاً صدا هر چی گرفته تر باشه، بیشتر به شخص اعتماد می کنیم.
پس وقتی کسی می خواد دروغی بگه ، فقط با پایین آوردن تن صدای خود، دروغش رو مخفی می کنه (هم خودآگاه و هم ناخودآگاه).
افراد دروغگو یا انتهای کلمات رو ادا نمی کنن یا یواش تر بیان شون می کنن. دلیل این مسأله، تأثیریه که دروغگویی روی تنفس میذاره.
آدما وقتی مجبور می شن دروغ بگن، مضطرب می شن.
همیشه مسأله نفس کشیدن رو واسه اونا سخت تر می کنه و اونا نفس کافی واسه تموم کردن کلمات خود به صورت روشن ندارن.