نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 310

خیط کردن-نگا. خیت کردن

تت و پت-لکنت زبان
پینه زدن-وصله کردن

الحق و الانصاف-انصافن-حقن
اقبال کسی به برج ریق بودن-بداقبال بودن

آیینه‌ی اسکندری(آفتاب)

حال کسی را گرفتن-کسی را ناراحت کردن-شادی کسی را به هم زدن

دو دل-مردد-بی تصمیم

دماغ چاق بودن-سر حال بودن-تندرست بودن

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

دُم سیاه-نوع مرغوب برنج گیلان-کبوتری که دم سیاه دارد

در دهان ها افتادن-شایع شدن-شهرت یافتن

اطفال باغ(گل‌های تازه)
توی دل قند آب کردن-لذت بسیار بردن-شادی زیاد حس کردن

جَر-پیچ و خم راه

 

زیر آب کردن سر کسی-کسی را بی سر و صدا کشتن

بچه بازی-لواط-کارهای کودکانه-ساده انگاشتن کار

بی طرف-کسی که در دسته بندی گروهی شرکت و دخالت ندارد

خرافاتی-آن که به خرافات باور دارد-عقب مانده
پیشواز رفتن-به دیدار کسی شتافتن-پیش از آغاز ماه رمضان روزه گرفتن

آخش درآمدن(از درد نالیدن)

تخم دو زرده کردن-کاری بزرگ انجام دادن

 

خوشمزگی-شوخی کردن-بذله گفتن

خل بازی-حرکات غیر منطقی و غیر عاقلانه

زائو-زنی که زاییده و در بستر است

پیش کرایه-کرایه ای که در مبدا پرداخت می شود
جای کلاه سر آوردن-آن قدر ضعیف کش بودن که که اگر از او کلاه کسی را بخواهند سر او را به درگاه برد

ای والله گفتن-به برتری کسی بر خود اقرار کردن

خارشک-مردم آزار-سادیست

داغ به دل کسی گذاشتن-کسی را عزادار کردن

دست به دل کسی گذاشتن-با یادآوری خاطره ای دل کسی را اندوهگین کردن

زرت و پرت-چرت و پرت

آب نخوردن(درنگ نکردن)

اجاق‌کور-نازا-بی فرزند

تریاک مال-کسی که تریاک را برای فروش لوله می کند

اَکه ننه-آدم آب‌زیرکاه

دختر سعدی-دختری که بیش تر در بیرون از خانه و کم تر در خانه است

آن‌ها را خانم زاییده، ماها را کلفت؟(چرا آن‌ها را بر ما ترجیح می‌دهند؟ چرا به ما اجحاف می‌کنند؟)
آب سیر-جانور خوش‌رفتار
اشرفِ خر(حریصی که زیان کند، نه خود خورد و نه به دیگران خوراند)
پشت دستی-ضربه ای به عنوان تنبیه به پشت دست بچه

پابوس-زیارت

زیر گذر-راهی زیرزمینی برای پیاده ها که پیاده رو این سوی خیابان را به آن سو پیوند می دهد
دُهُل دریده-بی شرم-ناپارسا

پلیتیک زدن-سیاست به کار بردن

 

از جیب خوردن(در آمد نداشتن، از بس‌انداز خرج کردن)

 

تره خورد نکردن برای کسی-کم ترین اهمیتی برای کسی قایل نشدن

دزد زده-سرقت شده

تیپا کردن-با اردنگی بیرون کردن

خبر داغ-خبر بسیار مهم

تراشیده-نازک-قلمی-لاغر
خون گرفته-آن که قتلی کرده و نگرانی آن او را از حال عادی خارج کرده است

دو رو-لباسی که از هر دو طرف می توان آن را پوشید-آدم غیر صمیمی و فرصت طلب
دلگرمی-اطمینان خاطر-امیدواری

دهن کسی را سرویس کردن-کسی را خونین و مالین کردن-به حساب کسی رسیدن

پشت کار داشتن-داشتن نیرویی که انسان را به پایان دادن کار وا می دارد

دست به دهن رسیدن-چیزی اندک ولی کافی برای معاش داشتن

چول شدن-بور شدن در بازی-شرمنده شدن

دست-بار-دفعه-مرتبه-واحد وسایل گوناگون

بار زدن-پر کردن وسیله ی نقلیه از بار-حمل کردن بار
اخ و پیف کردن-اظهار ناراحتی کردن از بوی بد-منظره‌ی بد یا غذای بد

 

الواتی کردن-عیاشی و هرزگی کردن

بالا آمدن گندکاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده
زیر کاسه نیم کاسه بودن-در کاری رازی پنهان بودن-مکر و حیله ای در کار بودن

حیوون-نگا. حیوان

ترک هوا شکستن-کاهش یافتن شدت سرما

توپ ِ توپ-ثروتمند-بی نیاز

بی معنی- بیخود

چرک نویس-نوشته ی نخستین که ممکن است بازبینی و ویرایش شود

چرخیدن در روی یک پاشنه-تغییر نکردن وضعیت-گذشتن وضع به منوال سابق
چشم و گوش کسی را باز کردن-کسی را با مسایل اجتماعی آشنا کردن

 

زر زر-صدای گوش خراش و یکنواخت-آواز گریه ی نامطبوع بچه

آدم استخوان‌دار-کسی که اراده و پشتکار دارد

بی قابلیت-بی ارزش-اندک-مختصر

چهار چشمی-با دقت و مراقبت کامل

خیمه شب بازی درآوردن-ادا و اطوار در آوردن-حیله و تزویر به کار بردن-خلاف واقع جلوه دادن

پیله-مو

زنده شدن-حق بازی دوباره پیدا کردن

اسم شپش کسی منیژه خانم بودن(خودبزرگ‌بینی احمقانه داشتن)

باریک-دقیق-حساس

تَک-بی نظیر-مفرد-تنها

دستی به سر و صورت کشیدن-خود را مرتب کردن-آرایش کردن

پاشویه-دیواره ی حوض-آبروی کنار حوض

از هول هلیم توی دیگ افتادن-از حرص و طمع زیاد به جای سود زیان دیدن

چرچر کسی را به راه انداختن-اسباب عیش و نوش کسی را فراهم کردن

پمپ بنزین-جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

زحمت را کم کردن-رفع مزاحمت کردن
دست داشتن-توانایی داشتن-وارد بودن

دو زاری-سکه ی دو ریالی

 
چشم شور-آن که چشم زخم زند

خجالتی-کم رو-پرحیا

 

 

خداحافظی کردن-به درود گفتن
اهل حال(دوستدار تفریح و خوش‌گذرانی)

اسیر خاک(مرده، تن‌پرور)

چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم

 

زیر جامه-زیر شلواری

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

حال آوردن-به هوش آوردن-از ناراحتی بیرون آوردن-کتک زدن
رفتن با سر-نهایت شوق و اشتیاق برای انجام کاری

چینه چینه خوردن-ریزه خواری کردن

آلت دست کسی شدن-مورد سوء استفاده قرار گرفتن

زُل زُل-نگاه کردن زل زدن

دیدن دم کسی-دم کسی را دیدن

 
برای کسی لقمه گرفتن-برای کسی کار پر دردسری تدارک دیدن-کسی را بد معرفی کردن
خبر مرگش-خدا مرگش بدهد

تپیدن-به زور و با پر رویی وارد جایی شدن

پاتیل کسی در رفتن-تاب نیاوردن-ناتوان شدن

دور-بار-دفعه-نوبت

از بیخ-یکسره-به‌کلی-کاملن

جن بو داده-نوعی دشنام است
تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

تو سی خودت، من سی خودم-از تو به خیر و از ما به سلامت

چارده معصوم-پیامبر اسلام و دخترش فاطمه و امام علی و یازده امام دیگر شیعیان

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

از جلوی کسی در آمدن-در برابر کسی مقاومت کردن

زحمت کشیدن-کار کردن

باب دهان-موافق سلیقه-مطابق میل-خوشایند

بی گدار به آب زدن-نسنجیده به کاری اقدام کردن-بی احتیاطی کردن

خورده برده-ملاخظه و پروا

زود رنجی-نازک دلی-حساسیت
برج زهر مار-بسیار خشمگین-بسیار اندوهناک

جوغ-جوی آب

چهار طاقی-فضای سقف دار و بدون در

چفت و بست نداشتن دهن-راز نگهدار نبودن

بساط-جایی در کنار خیابان که دستفروشان کالاهای خود را عرضه می کنند

خاکشیر-کنایه از خرد و ریز ریز

زیادی-اضافی-بی مصرف-خارج از حد

پُر پشت-انبوه-بسیار روییده
 

بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

تخته گاز-با سرعت تمام راندن اتومبیل

دو جین-دوازده تا

بد لعاب-بد گوشت-بد خلق

تو نخ کسی یا چیزی بودن یا رفتن-کسی یا چیزی را پاییدن و زیر نظر داشتن

پوشال-چیزهای سبک-میان تهی و بی ارزش

از چشم افتادن(مورد بی مهری قرار گرفتن ، بی‌اعتبار شدن)

 
اتیکت-برچسب-آداب و رسوم-قاعده

امان کسی را بریدن(کسی را درمانده و بیچاره کردن)

حساب کتاب-رسیدن به محاسبات-نظم و قانون

رگ به رگ شدن-ضرب خوردن و پیچیدن مفصل

خجالت زده کردن-شرمنده کردن-خجالت دادن

پدر زن سلام-نخستین دیدار داماد در خانه پدر زن
تحت اللفظی-کلمه به کلمه

ازخداخواسته(آرزومند، مشتاق)

آب‌زیرکاه-حیله گر-فتنه انگیز-دو رو
چرمی-از جنس چرم

امن و امان-بدون بیم و هراس

اجابت کردن معده-قضای حاجت
از گردۀ کسی کار کشیدن(کسی را به سود خود بی‌رحمانه به کار واداشتن)

بچه بازی-لواط-کارهای کودکانه-ساده انگاشتن کار

راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن

آواز کوچه‌باغی(آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است)

 

ذِله آمدن-به ستوه آمدن-خسته و عاجز شدن

دو پولی-کالای بی ارزش

خدا برکت-خدا بیش ترش کند

چانه لغی-راز داری نکردن
تاب برداشتن-خم شدن-شکم دادن-لوچ شدن چشم
جِز-صدای تماس آب با آتش-صدای تف دادن چیزی در روغن
تنگ کسی گرفتن-احتیاج فوری به قضای حاجت داشتن
جوراجور-دارای انواع گوناگون

زوار در رفته-پیر و فرسوده-به درد نخور-اسقاط
دهن کسی گرم بودن-خوش سخن و مجلس آرا بودن

 

از خیر چیزی گذشتن-از چیزی صرفنظر کردن

خیمه شب بازی درآوردن-ادا و اطوار در آوردن-حیله و تزویر به کار بردن-خلاف واقع جلوه دادن

خوش عیار-خوش ذات-خوش جنس

راحتی-دمپایی

دل کسی تاقچه نداشتن-بی نهایت رک و صریح بودن

دار و دسته راه انداختن-برانگیختن یاران و طرفداران-ترتیب دادن گروه هواداران

دَم کسی را دیدن-رشوه دادن-آجیل دادن

خوش رقصی کردن-چاپلوسی کردن-خود شیرینی کردن
 

بز دل-ترسو

به عرصه رسیدن-به سن پختگی رسیدن-بزرگ شدن

پُک-هر بار کشیدن سیگار و چپق و از این نوع

آب نخوردن چشم-امید نداشتن

دق مرگ-دق کش
بازار شام-جای شلوغ و در هم و بر هم

از نافِ جایی آمدن-کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن

دور دست-جایی دور

چاروادارکُش-جنس تقلبی-چیز بد
دهن دره-خمیازه

چه صیغه ای است ؟-چه معنی داد ؟

خواه و ناخواه-از روی میل یا اجبار
پیش قسط-پرداختِ پیش از آغاز قسط بندی
رسیدن-مواظبت کردن-مورد لطف قرار دادن

بالا آوردن-استفراغ کردن

خدا برکت-خدا بیش ترش کند

تر و خشک کردن-رسیدگی کردن-پرستاری کردن

آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو

زُل-خیره
خدا قوت-خدا قوت بدهد-خسته نباشی

چای کاری-کشت و زرع چای

آینه‌ی دق(آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم)

پنج تن آل عبا- پنج تن
بده بستان-داد و ستد-معامله

رگ خواب کسی را به دست آوردن-نقطه ضعف کسی را پیدا کردن-کسی را تابع خود کردن

پیچ افتادن در کار-گره خوردن کار-مشکلی در کار پیدا شدن

بار و بندیل-اسباب و بساطی که کسی با خود می برد

حق البوق-رشوه
دست کسی رو شدن-مچ کسی باز شدن-حیله ی کسی آشکار شدن

 

 

تو زدن-حرف خود را پس گرفتن-از تصمیمی منصرف شدن

ختنه سوران-جشنی که به هنگام ختنه کردن نوزاد پسر بر پا می کنند

دود و دم داشتن-بساط چای و قلیان یا تریاک گستردن

حنای کسی رنگ نداشتن-اعتبار نداشتن-دارای نفوذ نبودن

 

خوش آب و هوا-معتدل-کنایه از جایی که در آن وسایل خوشی فراهم باشد

پیش بودن-جلو بودن-برتری داشتن

 

خرج شدن-مصرف شدن-به کار رفتن

تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن

ابرو تنگ کردن-ناز و غمزه نمودن-افاده و بی‌اعتنایی کردن

 

با هم کنار آمدن-با هم ساختن

 

چانه در چانه ی کسی گذاشتن-هم صحبت شدن-بحث و جدل کردن

تو روی کسی چیزی گفتن-رو در روی کسی چیزی گفتن

خِر به خِر گرفتن-گلاویز شدن

دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای
دهن کجی-ادا و شکلک به قصد مسخره کردن-بی اعتنایی
چاقوکش-کسی که با چاقو به مردم حمله می کند-آدم شزیر و عربده کش

خرپا کوب-کسی که کارش ساختن خرپا است

اشکال‌تراشی(ایرادگیری، گره در کار اندازی)

رودل-سنگینی معده

 

 

زنده شدن-حق بازی دوباره پیدا کردن

خر در چمن-آوای ناهنجار-هرج و مرج

اگشت توی شیر زدن و مایه گرفتن برای کسی(برای کسی نقشه کشیدن، از کسی بد گفتن)

اردک‌پرانی(از عهده‌ی جنگ با کسی برنیامدن)

جلف-سبک-کسی که حرکات سبک دارد

 

چای کار-کشت کننده ی چای

زیر جلد کسی رفتن-کسی را فریب دادن-اغفال کردن

بخت، بخت اول-برای هر زنی شوهر اول بهتر است

از پاشنه در آوردن(به هر گوشه و کنار سر کشیدن)

انداختن توی هچل-دچار دردسر و ناراحتی کردن

جاهل-جوان-نادان
 

پز عالی جیب خالی-کسی که در عین تهیدستی افاده داشته باشد و خودش را بگیرد

آجیل مشکل‌گشا-آجیلی که برای گشایش کار می‌خرند و بین مردم متدین پخش می‌کنند

تازه عروس-دختری که تازه ازدواج کرده است
انگشت‌نگاری-ثبت کردن اثر خطوط روی انگشتان برای شناسایی در آینده

پت پت کردن-صداکردن فتیله ی چراغ بر اثر تمام شدن روغن آن

خدمت رسیدن-به حضور رسیدن

پت و پاره-ژنده-فرسوده
چله اش افتادن-آبستن نشدن زن
چغل خوری-سخن چینی

دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن
باد خوردن-هوا خوردن

دندان کسی پیش کسی گیر کردن-عاشق کسی شدن-شیفته ی کسی شدن
راسته-گوشت دو طرف ستون فقرات حیوان

خرج در رفته-خالص-ارزش پس از کسر مخارج لازم

زن بردن-همسر گرفتن مرد

رومیزی-منسوب به میز

 

از جایی آب خوردن(ناشی از چیزی بودن)

ابتدا به ساکن-ناگهانی-بی‌مقدمه
 

 

خیلی آب خوردن-گران تمام شدن-هزینه ی سنگین داشتن

آشنا روشنا(دوست آشنا)

پشم و پیله ی کسی ریختن-ناتوان شدن کسی-از میان رفتن ابهت کسی

انگشت بلند کردن(اجازه‌ی سخن خواستن)
خوش حساب-خوش معامله-آن که بدهی خود را به هنگام بپردازد

زیر پای کسی نشستن-کسی را از راه به در بردن-فریب دادن

پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن

 

چار چشمی-با دقت و مراقبت کامل

افتادن دست-از فرط کار زیاد در دست‌های خود احساس خستگی بسیار کردن

 

ریز حساب-جزییات صورت حساب-اقلام جزء سیاهه
بیا بیا- برو برو

خرابی بالا آوردن-کثافت کاری کردن-آلودن بستر یا لباس

 

آب دندان خوردن(حسرت خوردن)

ریپ زدن-نامیزان کارکردن موتور

از چشم افتادن(مورد بی مهری قرار گرفتن ، بی‌اعتبار شدن)

دلسوز-غمخوار

آبِ سیاه(نیمه کوری)

از زیر سنگ در آوردن(چیزی را هر چند نایاب و تهیه‌اش دشوار باشد به دست آوردن)

توپ بستن به مال-حیف و میل کردن مال-ولخرجی کردن

خون کردن-قتل کردن-آدم کشتن

ذلیل شده-خوار و زبون-دشنام و نفرینی که زنان به کودکان بسیار شیطان خود می دهند

 

روی دست کسی گذاشتن-به کسی تحمیل کردن

چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

 

 

حق شناس-سپاس گزار

پی جوری کردن-پی جویی کردن-دنبال نمودن

تکلیف شدن-به سن بلوغ رسیدن

بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی
آب مریم-شیره‌ی انگور-عصمت و طهارت

روغن داغ-روغن گداخته

پیاده رو-دو سوی خیابان یا کوچه که محل گذر پیادگان است

زهرمار کردن غذا-مانع از خوردن با لذت شدن

بالا خانه-اتاقی که بر روی آخرین طبقه ساخته می شود

حتم داشتن یق-ین داشتن

جز زدن-ناله و زاری کردن

چِک کردن-وارسی و بازبینی کردن

دست به دست مالیدن-تردید نشان دادن-هیچ کاری نکردن

چته ؟-تو را چه می شود ؟

آیَم سایَم-گاه‌کاهی